1. Samenleving

De bestaanszekerheid van inwoners staat onder druk.  
Bij veel van onze minimaregelingen is het bereik en het gebruik gestegen, alleen het kledingtegoed blijft hierop achter. We hebben een grote groep inwoners weten te bereiken met de energietoeslag. We ondersteunen hiermee onze inwoners om mee te blijven doen. Het aantal aanmeldingen schuldhulpverlening is gestegen, maar nog niet terug op het niveau van voor corona. In samenwerking met al onze maatschappelijke partners hebben we weer meer inwoners weten te bereiken. We ondersteunen onze inwoners met een bijstandsuitkering om stappen te zetten om mee te doen naar vermogen.

Wij hebben ons met de aanpak kinderarmoede op zowel ondersteuning van kinderen in armoede gericht als ook op de ouders en de omgeving (o.a. werk, inkomen, gezondheid en onderwijs). We hebben ingezet op gebruik kledingtegoed voor kinderen, de inzet en gebruik van de Gelrepas, het Jeugdfonds sport&cultuur zodat kinderen mee kunnen blijven doen. We hebben ons hierbij gericht op de kinderen en zeker ook op de gezinnen waar de kinderen wonen.
Sinds 2023 wordt de Gelrepas ambtshalve verstrekt waardoor het bereik en de inzet groter is geworden. Wij hebben er op ingezet om zo vroeg mogelijk in beeld te krijgen welke kinderen het moeilijk hebben. DIt doen we op verschillend vlakken: vanuit werk & inkomen (mensen met een minimuminkomen ondersteunen), via de inzet van een schoolmaatschappelijk werker, via voor- en vroegschoolse educatie.

In 2023 hebben we het uitvoeringsplan met partners geactualiseerd om basisvaardigheden van inwoners te versterken. Dat heeft geleid tot extra inzet om inwoners beter te vinden, het versterken van de kwaliteit van het Taalhuis, en het meten van de impact van het educatieaanbod. De resultaten van deze meting verwachten we zomer 2024. Het afgelopen jaar is het Taalhuis Veluwezoom gecertificeerd. Hiermee laten we zien dat we als gemeente integraal en doelgericht samenwerken. Zo is ingezet op thema's als gezondheid, werk, geld en gezin.

Naast inzet op laaggeletterde volwassenen zetten wij ons ook in op het voorkomen van onderwijsachterstanden. Met voorschoolse educatie willen we bereiken dat kleuters zonder achterstand starten met leren lezen en schrijven. In 2023 hebben we de evaluatie van het peuterbeleidsplan '19-'22 afgerond. De kaders zijn sterk en behouden we, daarom is op basis van aandachtspunten het uitvoeringsplan 2023-2026 opgesteld met partners. Focus ligt op gelijke kansen, een hoge kwaliteit op de voorschool, sterkere samenwerking tussen voor- en vroegschool en een gezinsaanpak geletterdheid.
Voor de gezinsaanpak geletterdheid hebben we eerst een onderzoek laten uitvoeren naar de huidige situatie op basis van input van de praktijk (ouders en professionals) en de wetenschap: hoe stimuleren we een taalrijke thuisomgeving, vinden we laaggeletterde ouders en helpen we hen eigen basisvaardigheden te versterken, en zetten we ten slotte in op het versterken van het professionele netwerk rondom het jonge kind en laaggeletterde ouders. Uit het onderzoek is een advies uitgekomen waar we in 2024 mee verder gaan.

We hebben ons in 2023 ingezet op ingezet om het welbevinden van jeugdigen te verhogen. Door de pandemie stond het welbevinden onder druk, alsook merkten met name het voortgezet onderwijs minder sociale vaardigheden bij jongeren. Met de rijksmiddelen van het Nationaal Programma Onderwijs is ingezet op zorg met meer schoolmaatschappelijk werk en collectieve trainingen op school (voor bijvoorbeeld faalangst, omgaan met scheiden, pesten). Daarnaast is er door partners extra inzet gepleegd voor verlengde schooldagen en vakantie activiteiten voor jeugdigen op het gebied van sport en cultuur. Het doel hiervan is het welbevinden van jeugdigen te vergroten door ontmoeting en het vergroten van sociale vaardigheden. Per vakantie doen tussen de 160 en 335 jeugdigen mee.
Naast deze inzet zijn we in 2023 gestart met integrale beleidsoverleggen met voortgezet onderwijslocaties. We spreken elkaar periodiek om beter samen te werken op het gebied van jeugdhulp, gezondheid, preventie, veiligheid en onderwijszaken als leerplicht en voortijdig schoolverlaten.

We hebben via het preventieakkoord en het vernieuwde sport&preventieakkoord activiteiten opgestart en uitgevoerd die bijdragen aan de bewustwording van inwoners over hun gezondheid. Ook met onze partners: o.a. onderwijs, Incluzio, sportverenigingen hebben wij ingezet om te ondersteunen bij de fysieke, mentale en sociale uitdagingen van inwoners, via o.a. fittesten, het helpen van kinderen met overgewicht, ondersteuning via een schoolmaatschappelijk werker en sportactiviteiten.

Onder aansturing van SportinRheden en samen met de sportverenigingen, onderwijsinstellingen en aanbieders van sport en bewegen zijn er veel activiteiten uitgevoerd om het sporten en bewegen te stimuleren.

We zien het aantal aanvragen voor huishoudelijke hulp toenemen en daarmee ook de kosten. De toename van het aantal beschikkingen huishoudelijke ondersteuning in de is in leeftijdsgroep 75-90 jaar.
De krapte op de woningmarkt zorgt dat er niet altijd tijdig voor mensen plek is binnen de sociale huursector.

Samen met onze partner Incluzio hebben wij organisaties in de sociale basis ondersteund en begeleid. Dit heeft er toe geleid dat meer inwoners de weg naar bijvoorbeeld dorpshuizen, MvT, bibliotheek, Het Raadhuis Velp meer en makkelijker weten te vinden en hiervan gebruik maken. Hierdoor worden meer inwoners geholpen en ondersteund door deze organisaties. De vele vrijwilligersorganisaties in de sociale basis zijn belangrijk om sociaal en dichtbij de ondersteuning te krijgen waaraan behoefte is.

Samenredzaamheid in de vorm van burenhulp, vrijwillige inzet en inwonersinitiatieven worden de komende periode steeds belangrijker. Om de samenredzaamheid te versterken en te ontwikkelen hebben wij vrijwilligersorganisaties ondersteund in de sociale basis en hebben we ontmoeting (sociaal, cultureel en sociaal gestimuleerd. Een voorbeeld hiervan is de ikbuurtmee-cheque waarmee wij inwoners stimuleren om samen tot inwonersinitiatieven te komen en elkaar te ontmoeten, als ook culturele en sociale activiteiten tijdens het 450-jarig jubileum van de gemeente Rheden. Samenredzaamheid begint bij elkaar kennen en door ontmoeting.

We hebben ingezet op het oplossen van problemen van inwoners in hun eigen sociale omgeving (het gezin, het werk, de buurt en de Rhedense sociale basis). Hiertoe zijn er allerlei algemeen en collectieve voorzieningen, zoals dorpshuizen, MvT, formulierenhulp, Incluzio etc. om inwoners te helpen om zelfredzaam te zijn.
Indien deze hulp niet toereikend is wordt maatwerk ingezet. Hierin hebben we nauw opgetrokken met onze aanbieders en partners als huisartsen.

De actieve en passieve cultuurparticipatie onder inwoners is in 2023 volop ontwikkeld. Een katalysator in 2023 was het 450 jarig jubileum van de gemeente Rheden met veel culturele activiteiten en inzet van veel culturele organisaties uit de gemeente Rheden.
Hiernaast heeft Cultuurbedijf RiQQ zich ingezet om voor en met de culturele verenigingen cultuur te maken en te presenteren. Ook Filmhuis Dieren en RhederArt hebben hun voorstellingen kunnen continueren in respectievelijk Bibliotheek Dieren (Filmhuis) en de kerk in Spankeren (RhederArt).